In zijn boek over perfecte belichting stelt Freeman een heel handige systematiek voor om de meest voorkomende belichtingssituaties meer te benoemen. Het uitgangspunt van zijn redeneringen is steeds de benoeming van key tones, de tinten van de belangrijkste delen van foto. Over het algemeen zijn deze lichter dan gemiddeld. Als de onderwerpen mensen zijn, dan zijn dit meteen de delen die goed zichtbaar gemaakt moeten worden. Dan zijn dit de key tones, maar in sommige gevallen levert de achtergrond de key tones en worden de mensen zichtbaar als silhouet.
Ik vat de twaalf situaties hier even samen.
Groep I: het bereik van de te fotograferen scène past binnen de mogelijkheden van de sensor. Dit is een ideale situatie natuurlijk.
- Gemiddeld: het past precies goed. Het beeld heeft gemiddeld een middentoon.
- Vooral licht: het past goed maar het zwaartepunt licht bij de lichte kleuren:
“The important areas are bright and need to stay bright, but not so much that they are likely to be lipped in on average exposure. Stay alert for clipping”. - Vooral donker: het zwaartepunt van het histogram ligt bij de donkere tinten.
“The important areas are darker than average and need to stay dark in the image. The danger in keeping them dark is not so much clipping but poor visibility of shadow detail and the possibility of noise if they are lightened in post-processing.”Groep II: het bereik van het de te fotograferen scène pas met gemak
- Gemiddeld
De gemiddelde tint van het beeld is gemiddeld: top van het histogram in het midden.
“The range of tones is in the middle, with no blacks and no whites. Equalizing by pushing the black and white points is tempting, but it will change the character of the scene dramatically, and not necessarily for the better.” - Vooral licht
Zoals nr. 2, maar zonder donkere tinten.
“The scene is expected to be bright, mainly from our experience. Snow, white walls, most clouds, mist, and fog all qualify, particularly in enveloping light. High-key images are of this type.” - Vooral donker
Zoals nr. 3, maar zonder lichte tinten.
“The scene is expected to be dark, again mainly from our experience. It includes dusk, dawn and night in general, black skin, and surfaces known to be black of a deep color, such as indigo or purple. Some low-key images are of this type.”Groep III – dynamisch bereik groter dan mogelijkheden van sensor
- Hoge contrasten
“Bright, mid, and dark tones are all present, and favoring the midtones is the default. Nevertheless, this may not suit the character of the image you want. Qualify all decisions with the knowledge of what can be done to recover tones in post-processing.” - Grote lichte onderwerpen tegen een donkere achtergrond.
“This implies that you have decided that the dominating brighter tones are the key. Typically these appear in the image as brighter than average as well as brighter than the surroundings”. - Kleine voorwerpen tegen donkere achtergrond
“When the key tone is small, but still principal, there is more likelihood of overexposure. This type of subject needs much more carethan most to avoid clipping while keeping the exposure high enough to show all detail.” - Onderwerp verlicht aan de randen
“A special case, in which the edge highlights can blow out. Although the subject is the thing being outlined, the bright edge is usuall the key tone. So long as the outline is clear, you can get away with considerable loss of shadow detail in the subject. … “ - Grote donkere voorwerpen tegen een lichte achtergrond
“The dominant area is darker than its background setting, and larger, but there is a choice between exposing for it to be the average in tone or darker. A special case of this is a silhouette shot, in which outline dominates and detail is generally unwanted.” - Klein donker onderwerp tegen een lichte achtergrond
“With the subject being small, it often works well as a silhouette, in which case the background is really the key tone. On the other hand, it may call for some visible tones in the shadow areas to read well.”
Voor details zie het uitstekende boek van Freeman (Perfect Exposure, 2015).
