Achtergrond

Ik heb de laatste jaren regelmatig in Engeland, Schotland, Noord Ierland en Ierland gefietst. Hierbij op basis van mijn ervaringen een paar praktische tips. Ze zijn uitsluitend gebaseerd op wat ik zelf heb meegemaakt. Anderen zullen weer andere dingen hebben meegemaakt en wellicht andere tips hebben. Mijn eerste fietstochten waren in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Op een tweedehands in Londen gekochte Peugeot fietste ik naar Wales en Ierland. Na een aantal fietstochten in mijn eentje naar Frankrijk en Spanje fietste ik met Petra in 1987 nog eens door Engeland, Wales en Ierland. De traditie werd pas weer voortgezet toen Hans (onze zoon, geboren 1990) en ik, na een aantal fietstochten in Frankrijk (2005, 2006) en Noorwegen (2007), in 2008 naar Noord Engeland gingen, een tocht die we door familieomstandigheden helaas moesten onderbreken. Hans en ik zijn in 2009 nog eens in Frankrijk en Zwitserland gaan fietsen. Daarna ben ik vanaf 2010, na aanvankelijk enige aarzeling, weer alleen gaan fietsen. De eerste tocht in 2010 was naar Noord Engeland. Daarna heb ik de LEJOG (Lands End to John O’Groats) of End-to-End tocht in twee stukken gefietst (2011 en 2012). In 2013 fietste ik in Ierland (inclusief Noord Ierland). In 2015 stak ik van Normandië naar Engeland over en dit jaar (2017) heb ik meer dan twaalfhonderd kilometer in Schotland gefietst. Fietsen in dit deel van de wereld heeft voordelen en ook heel wat nadelen. Je moet je tocht in ieder geval goed plannen. Hieronder een paar feiten en tips (opgeschreven na mijn tocht in 2017)

Feiten en Tips

Ga voor goede fietspaden naar Nederland, niet naar Engeland of Schotland

Er zijn fietsroutes, maar niet overal fietspaden. Fietsen buiten de fietspaden kan op kleine boerenweggetjes, maar zonder goede voorbereiding kom je al gauw op levensgevaarlijke grote wegen terecht. Veel Britten zijn niet gewend aan fietsers en houden vaak heel weinig rekening met je, nog veel minder dan bijvoorbeeld de Fransen. Bedenk dat in de UK fietsen vooral sport is en veel minder een dagelijks vervoermiddel zoals in Nederland.

Vermijd zo veel mogelijk drukke wegen en fiets nooit zonder een reflecterend vest aan. Misschien zijn die dingen daar wel verplicht, maar dat weet ik niet. Je ziet in ieder geval zelden iemand zonder. Natuurlijk ook nooit zonder helm fietsen. Zorg ook in de zomer voor verlichting, want de mist kan af en toe dicht zijn, vooral in Schotland.

Het best kun je van te voren een goede route via fietsroutes (gedeeltelijk fietspaden, gedeeltelijk kleine wegen) uitstippelen. Er zijn veel fietsroutes, lang niet zoveel als in Nederland, maar ze zijn goed aangegeven en er bestaat goede documentatie op internet: National Cycle Network NCN http://www.sustrans.org.uk/ncn/map/national-cycle-network , zie ook de kaartjes hieronder: alleen de groene gedeelten zijn ‘off-road’. De paarse routes zijn over de weg. De fietspaden in de UK zijn vaak van bedroevende kwaliteit. Ruwe bospaden verhard met hard, scherp en veel te grof grint, kuilen, plassen, etc.

Meestal niet breed genoeg om elkaar te kunnen passeren. De mooiste fietspaden liggen echter waar vroeger stoomtreinen reden. Heel gerieflijk fiets je onder en over bruggen ver weg van het drukke verkeer. Ook leuk zijn routes langs oude smalle kanalen, die nu uitsluitend nog voor de recreatievaart worden gebruikt.

Plan een goede route via NCN-routes

Het meest praktisch is een Garmin GPS-apparaat te kopen en daarop de kaarten van OpenFietsMap te zetten (download vanaf http://www.openfietsmap.nl/downloads/europe ; de garmin-kaart voor UK/Ireland te downloaden van http://ftp.nluug.nl/pub/maps/openfietsmap/EU_2019/0403/GPS/OFM(EU2019_GB_GPS).zip ). Op de PC kunnen routes met het programma BaseCamp eenvoudig worden gepland. Op de kaarten van OpenFietsMap staan alle NCN-routes en andere fietspaden. Deze fietskaarten markeren de fietsroutes als ‘snelwegen’. Dus in de planning niet de optie ‘snelwegen vermijden’ aanzetten! Je moet juist die ‘snelwegen’ hebben. De OpenFietsMap-kaarten (met uitzondering van de ‘light’-versie) bevatten ook hoogteprofielen zodat je van te voren goed de stijgingen kunt inschatten.

NCN-routes

Een aantal NCN-routes waar ik dankbaar gebruik van heb gemaakt de afgelopen jaren:

NCN 3 van Land’s End naar Bristol
NCN 26 van Dorchester naar Yeovil en Glastonbury
NCN 57 van Oxford naar Thame en Welwyn Garden City (Noordelijk langs Londen)
NCN 51 van Colchester naar Harwich
NCN 62 van Lancashire naar North Yorkshire
NCN 6 door het Lake District.
NCN 1 (Noordzeeroute) langs de Oostkust van Engeland helemaal to Inverness, Tongue en John O’Groats. Ook een gedeelte Londen – Colchester – Ipswich met goede aansluiting naar Harwich (over NCN 51).
NCN 78 van Campbelltown op Kintyre naar Oban, Fort William en Inverness
NCN 73 van Irvine en Ardrossan en dan over Arran.
NCN 76 rond de Forth bij Edingburgh. Gedeelte: Stirling naar Edingburgh (ten Noorden van Forth). Ander gedeelte van Berwick upon Tweed naar Edinburgh.
NCN 780, de Hebridean Way over de Outer Hebrides.
NCN 7 van Glasgow naar Inverness dwars door de Highlands (Cairngorms etc.)

Het weer is veranderlijk, de insecten zijn irritant

In dit deel van de wereld regent het vaak, maar niet voortdurend. Het klimaat is beter voor fietsen dan de Spaanse hoogvlakte in de zomer, maar je moet wel goede regenkleding bij je hebben en geen onrealistisch lange etappes plannen, zodat je af een toe een of twee uur kunt wachten totdat de buien enigszins zijn afgenomen. Zelf plan ik rond 85 km per dag. Dan heb je de tijd, ook om nog wat te koken en naar de kroeg te gaan. In Schotland zijn de ‘midges’ (knutjes) veel vervelender dan de regen. Beter een flinke regen met behoorlijk veel wind dan een windstille dag (eventueel met lichte regen, daar trekken ze zich niets van aan) met ‘midges’. Tegen dit ongedierte DEET meenemen. Voor een goede midge-voorspelling ga naar smidgeup.com: https://www.smidgeup.com/midge-forecast/

Overnacht in hostels en B&B’s

Hotels zijn in de regel vrij duur. Beter zijn B&B’s, waar je voor zo’n £ 35-40 kunt overnachten met ontbijt. Nog praktischer zijn hostels, ook wel youth hostels genoemd, hoewel er naast jeugd heel veel ouderen gebruik van maken. De leeftijd in hostels varieert tussen 20 en 85. Kleine, afgelegen hostels kunnen erg gezellig zijn. Voor een plaats op een slaapzaal betaal je £ 15-25. Als je een kamer voor jezelf wilt (wel ruim op tijd reserveren), ben je zo’n £ 35 kwijt, bijna net zoveel als voor een B&B, maar met het grote voordeel dat je zelf kunt koken. Erg leuk zijn de hostels van de Gatliff Hebridean Hostels Trust http://www.gatliff.org.uk/ op de Outer Hebrides: Howmore op South Uist, Berneray (op Berneray) en Reinigeadal op Harris. Je kunt ze niet reserveren, maar als je met de fiets komt, wordt er altijd wel een oplossing gevonden. Er is daar niet voortdurend ‘staff’ aanwezig. Als je de ‘Warden’ niet tegenkomt, gooi je je geld in de ‘honesty box’. Een paar jaar geleden hebben Petra en ik er veel plezier gehad. Dit jaar heb ik op Berneray met alle gasten tot diep in de nacht spelletjes zitten doen … Het zijn niet de schoonste hostels ter wereld, maar dat moet je op de koop toenemen. Een handige website is van de Scottish Independent Hostels: https://www.hostel-scotland.co.uk/ . Of de Youth Hostel Association YHA: http://www.yha.org.uk/ .

Het is in veel delen van de UK aan te raden overnachtingen van te voren te reserveren. Tijdens mijn tocht in 2011, dacht ik in de buurt van Bristol (waar tientallen badplaatsen zijn) eenvoudig een B&B te vinden. Na meer dan 60 km extra fietsen vond ik in het centrum van Bristol als enige mogelijkheid een hotel van £ 160, mijn budget voor 5 dagen toen. Anders had ik op straat tussen dronken hooligans moeten overnachten. Geen prettige ervaring. Sinds die tijd reserveer ik vrijwel al mijn overnachtingen meer dan 6 weken van te voren, met de mogelijkheid er af en toe weer een af te zeggen. Minder avontuurlijk, wel rustiger.

P.S. Dit alles schreef ik in 2017, toen wij nog geen ervaring hadden met Corona-beperkingen. Nu lijken die ik 2022 grotendeels weer voorbij, maar het is goed om de situatie goed te bestuderen voordat je van plan bent weer van hostels gebruik te maken (maart 2022).

Fiets in de Trein / op de boot

In veel lokale treinen kun je de fiets meenemen als er plaats is. In Intercity-treinen zijn meestal 3 plaatsen, die je van te voren kan reserveren. Bij sommige maatschappijen kan dit online (zoals Virgin East Coast: https://www.virgintrainseastcoast.com/ ), maar bij andere maatschappijen moet je telefoneren met een medewerker die zich in de regel ergens in India bevindt. Tickets die je meerdere weken van te voren boekt, zijn betaalbaar, bijv. minder dan £ 20 van Newcastle naar Glasgow. Op de dag zelf kan dat vier keer zo duur zijn. Via internet gereserveerde kaartjes komen na het invoeren van je credit card en het intypen van een afhaalcode uit de plaatselijke kaartjesautomaat. Voor fietsen betaal je in de regel niets extra’s.

Ook gaan fietsen gratis in de Calmac-veerboten mee. Er ontstaat alleen een probleem als er plotseling honderd fietsen mee willen, maar dat heb ik niet meegemaakt. Om een fiets van IJmuiden naar Newcastle mee te nemen, betaal je € 5 extra.

Fietsen met kleine kinderen?

Ik kreeg onlangs een vraag van mensen die met hun kleine kinderen in een bakfiets door Engeland wilden gaan fietsen. Ik vond dat niet zo'n goed idee. Hier een paar regels uit mijn e-mail.

"Zelf fiets ik al lang niet meer door Engeland, omdat ik het er veel te gevaarlijk vind. De Engelsen zijn niet gewend aan fietsers en gedragen zich als automobilist vaak ronduit onbeschoft. Dan is het in Frankrijk beter. Veel Engelsen gaan in Frankrijk fietsen om die reden. In Schotland is het iets beter.

Een ander nadeel is de slechte kwaliteit van de fietspaden. Er is in theorie een mooi NCN-netwerk, maar in de praktijk lijken de paden vaak nergens op. Als je daar wilt fietsen, lijken dikke banden een vereiste. Soms is een mountainbike het beste. Zelf zou ik daar met mijn kinderen in een aanhangwagen of bakfiets nooit zijn gaan fietsen. De beste fietspaden liggen langs oude kanalen en hier en daar zijn ook oude spoorwegen tot mooie fietspaden omgebouwd. Dit soort paden zijn echter een uitzondering. Veel fietsroutes lopen óf over heel slechte paden óf langs levensgevaarlijke wegen. Dat geldt vooral voor Engeland.

Ik wil jullie niet ontmoedigen. Iedereen moet doen waar hij zin in heeft, maar een fietstocht met kleine kinderen door Engeland en Schotland lijkt mij om deze redenen een slecht idee."

(maart 2022)

Mijn fietstochen in het Verenigd Koninkrijk en Ierland.

Zie hiervoor deze pagina.