Tegenstrijdige doelstellingen
Om vogels te fotograferen, heb je een telelens nodig. Vaak zitten vogels niet erg dichtbij. Bovendien zijn veel vogels erg klein. Er wordt veel geschreven en gepiekerd over de ideale camera en de ideale lens voor vogelfotografie. Het is duidelijk dat de ideale combinatie steeds afhangt van de situatie. Bovendien hebben we te maken met nogal tegenstrijdige doelstellingen.
- Een lange lens met redelijke lensopening is zwaar en duur, soms onbetaalbaar. De AF-S Nikkor f/4 600 mm kost €12.000 en weegt bijna drie kilo. Voor €13.000 heb je een lens met f/2.8 en 400 mm. Supertelezooms (tot 500 of 600 mm) zijn te krijgen voor rond €900, maar met kleiner lichtsterkte en een iets bescheidenere optische kwaliteit. Een Tamron 150-600 weegt nog wel twee kilo.
- Een kleine sensor opent de mogelijkheid van kortere, goedkopere en lichtere lenzen, maar geeft een slechtere beeldkwaliteit.
- Bij een groot aantal pixels zijn kleinere uitsnedes (crops) mogelijk, maar de lichtgevoeligheid neemt af en de ruis neemt toe.
Spiegelreflex versus bridge-camera
Ik heb een en ander voor twee camera-lens-combinaties uitgerekend. Aan de ene kant een moderne spiegelreflex met APS-C (DX)-sensor (voorbeeld Nikon D710) en aan de andere kant een wat duurdere bridge-camera met een kleine 1/2.3′ sensor, de Nikon Coolpix P950. Op de spiegelreflex zet ik een telezoom met maximaal 600 mm (een 17x zoom vanaf een standaardlens van 35 mm). De bridge-camera kan tot 357 mm zoomen. Omgerekend naar DX-formaat heeft de Coolpix een lens van bijna 1350 mm (een 38x zoom vanaf een standaardlens van 35 mm). De lens van de spiegelreflex is dus effectief een factor 2,2 korter dan die van de compactcamera. Gebruik ik een Nikon 500 mm lens, dan is die bijna een factor 3 korter. Nu kan ik op de Nikon een iets kleiner beeldveld instellen (cropfactor bijna 2). In dat geval heb ik effectief een langere lens (780 mm equivalent DX). Dan gebruik ik ongeveer evenveel pixels als de compactcamera. Wel zijn die pixels beduidend groter. Op de bridge-camera staat een een megapixel op minder dan 2 vierkante mm. Bij de DX zijn dat er meer dan 15.
| DX | DX klein beeldveld | coolpix P950 | |
| sensor grootte | APS-C (DX) | APS-C (DX) | 1/2.3′ |
| in mm2 | 370 | 370 | 28,5 |
| cropfactor | 1,5 | 1,95 | 5,62 |
| grootte Mpixel mm2 | 15,4 | 15,4 | 1,8 |
| tele max (mm) | 600 | 600 | 357 |
| DX equivalent | 600 | 780 | 1338 |
| zoomfactor vanaf standaardlens | 17x | 22x | 38x |
| pixels Mpix | 24 | 15 | 16 |
| met normaal beeldveld | factor t.o.v. 600 | 2,2 | |
| met klein beeldveld | factor t.o.v. 600 | 1,7 |
Had ik dit voor de coolpix P1000 uitgerekend dan was de maximale zoom 539 mm geweest, equivalent met een lens van zo’n 2400 mm op een DX, een zoomfactor van bijna 68 vanaf standaardlens!
De moraal van het verhaal
De moraal van het verhaal? Met een wat duurdere compactcamera heb ik al gauw effectief een tweemaal zo lange brandpuntsafstand als met een spiegelreflex met een 600 mm-lens. Ik zou natuurlijk een 1,5x converter tussen de spiegelreflex en de telelens kunnen zetten, maar dan lever ik zeker een stop diafragma in, nog afgezien van het kwaliteitsverlies door de converter. Mijn conclusies:
- Je beste zoom zijn nog altijd je benen. Fotografeer een vogel van niet te ver weg met een goede spiegelreflex en vermijd uitsnedes van kleiner dan een kwart van de foto. Hoe dichtbij je moet staan heb ik uitgewerkt op deze pagina.
- Voor vogels die ver weg zitten, gebruik een goede compactcamera, maar verwacht geen spectaculaire resultaten.
Een voorbeeld met een DX en 600 mm.
Deze foto (boven het origineel genomen met Nikon D710 en 600 mm Tamron, onder de gecropte versie) is nog maar 2 Mpix groot van de oorspronkelijke 24. Dus ik gebruik maar een twaalfde deel van de sensor en dat is te zien. Met wat verscherpen in Lightroom ziet het er wel aardig uit, maar echt goed wordt het nooit.
Terwijl ik dit aan het schrijven was, ging ik even een kopje koffie in de tuin bij de sloot drinken. Plotseling verscheen er een ijsvogel en ging op minder dan twee meter afstand aan een rietstengel hangen. Ik had geen camera bij me. Dit was de ideale foto geweest, zelfs zonder telelens.
Terug naar digitale fotografie.
