Fietsen in Polen

Achtergrond

Na heel veel fietstochten in Frankrijk, Engeland, Schotland en Ierland wilde ik in 2018 wel eens wat anders doen. Om verschillende redenen dacht ik aan Polen: grote delen van Polen zijn vrij vlak, ik was vroeger vaak in Polen geweest en kon al een beetje Pools praten. Ik vroeg me alleen af of de fietsroutes goed zouden zijn en niet te gevaarlijk. Op basis van wat internet-research kwam ik tot de conclusie dat er zeker goede en veilige routes zijn. Ik maakte in 2018 een tocht in het Noorden en Noord Oosten van Polen. Inmiddels was ik me nog meer in de Poolse taal gaan verdiepen. In 2019 maakte in de tocht van 2018 af door het Oostelijke en Zuidoostelijke deel van de Green Velo Route te fietsen met genoeg tijd om mijn Pools in de verschillende Agroturystyka’s te oefenen. In 2021 – na een korte onderbreking wegens Covid en een eigen gezondheidsprobleem – zette ik de traditie voort met een tocht langs de Oostzeekust. In 2022 volgde ik de rivier de Wisła vanaf bijna de bron tot aan Sandomierz en vandaar fietste ik het laatste stuk van de Green Velo Route.

Elders op deze website zijn verhaaltjes over ervaringen tijdens deze tochten te vinden. Hier een paar praktische tips voor wie ook eens wil proberen in Polen te gaan fietsen.

Feiten en Tips

Kwaliteit van de fietspaden

De kwaliteit van de fietspaden in de steden is opvallend goed. Toen ik tijdens mijn eerste tocht op de eerste dag in Bydgoszcz van het station naar mijn hotel fietste, werd ik positief verrast. Dit was wel iets anders dan de levensgevaarlijke situaties in Engeland. Prachtige vrije fietspaden gescheiden van autoverkeer en trambanen! Ook in wat kleinere plaatsen en langs provinciale wegen zijn er vaak heel goede fietspaden, gescheiden van de hoofdweg.

Wie in Polen op gewone wegen wil gaan fietsen, moet even op de wegnummers letten. Wegen met uit een en twee cijfers bestaande wegnummers zijn gewoon te druk en te gevaarlijk, tenzij er een fietspad naast gelegd is. Wegen met uit drie of vier cijfers bestaande wegnummers zijn meestal wel acceptabel.

Het verdient aanbeveling om voorzover mogelijk uitgezette fietsroutes te volgen, die gedeeltelijk over fietspaden en gedeeltelijk over kleine weggetjes over het platteland en door het bos lopen, zie hieronder.

Fietsroutes

Er is een groot aantal Poolse fietsroutes zoals de route langs de rivier de Wisła (WTR: Wiślana Trasa Rowerowa) en de Oost Polen Route (Green Velo of Wschodni Szlak Rowerowy) . Een aantal Europese langeafstandsroutes loopt door Polen. De belangrijkste hiervan zijn de R1 (Boulogne sur Mer in Frankrijk tot St. Petersburg in Rusland), de Baltic Sea Route EV10, Central Europe Route (Euro Velo 4: Roscoff in Frankrijk tot Kiev in Oekraïne) en de East Europe Route (Euro Velo 11 van Noordkaap naar Griekenland). De EV10 valt voor een groot deel samen met de EV13, de Iron Curtain Trail.

Mijn ervaring beperkt zich tot delen van de WTR en EV10/EV13 de R1, vrijwel de gehele Green Velo Route en fietsroute 20. De Green Velo Route is het resultaat van een project waarin nogal wat Europees geld is geïnvesteerd. Voor een deel is dit geld nuttig besteed aan de aanleg van bruggen en fietspaden langs drukke wegen. Er zijn echter ook nogal wat nutteloze hekken gebouwd en dure picknickplekken (zogenaamde MORs) waar nauwelijks iemand gebruik van maakt. Zie hiervoor mijn blog van 2018. Mijn ervaringen op de Poolse fietspaden (vooral Green Velo):

• De bewegwijzering is goed tot zeer goed. Als je op de route zit, heb je nauwelijks meer een GPS nodig.
• De fietspaden door grotere plaatsen en langs grote wegen zijn goed tot zeer goed en

  

  vooral veilig.

• De fietspaden door bossen en over het platteland zijn van zeer wisselende kwaliteit (zie ook hier bij ‘Fietsen langs de Oostzeekust’). Half verharde wegen (wel verhard met stenen, etc., maar zonder asfalt) zijn meestal redelijk, maar je hebt goede brede banden nodig. Onverharde wegen zijn soms goed als de ondergrond uit harde klei o.i.d. bestaat, maar kunnen rampzalig slecht zijn als ze uit puur zand bestaan dat bij droog weer volledig los ligt. Zelfs lopend kom je hier niet goed overheen. Ik heb regelmatig moeten omkeren om dan een route langs gewone wegen te zoeken waar wel te fietsen valt. Een GPS is dan wel handig.
• Fietsroute 20 is een verhaal apart. In principe een prachtige route die vanaf Miastko, niet ver van de Oostzeekust ten Zuiden van Słupsk, in Westelijke en Zuidwestelijke richting naar de oude spoorbrug over de Oder bij Siekierki loopt. Er zijn schitterende ‘racebanen’ over de oude spoorweg en de oude spoorbrug aangelegd, maar verwacht niet dat dit op al te veel plekken gebeurd is. Op veel plekken is de route bijna niet berijdbaar. Route 20 is een route, geen fietspad.

• Een toeristische infrastructuur, afgezien van de aanwezigheid van hier een daar een agroturystyka (zie hieronder), is er niet. Denk niet even ergens een kop koffie te gaan drinken of iets te gaan eten. Zelfs een bankje om ergens te gaan zitten, met uitzondering van die malle MORs, is er niet. Het kan 40 of 50 km duren voordat er wel een terrasje of restaurant is. Winkels zijn er genoeg. Daar kan je dan voor je eigen eten en drinken zorgen.
• Een uitzondering hierop vormt de Oostzeeroute, waar om de 10 of 20 km wel een middelmatige badplaats is met veel middelmatige restaurants.

Overnachten in Polen

• Overnachten in Polen is goedkoop. Een driesterrenhotel kost zelden meer dan €35 inclusief ontbijt. Voor een veilige plek voor je fiets kan altijd gezorgd worden. Daar doen ze nooit moeilijk over.

  

• Beter en gezelliger zijn Agroturystyka’s, eenvoudig te vinden door het zoekwoord ‘agroturystyka’ op Google Maps in te typen. De prijs is zelden hoger dan € 15 tot € 25 per nacht. Vaak krijg je daar een heel appartement voor. Omdat het aantal restaurants beperkt is op het platteland, moet je van te voren je eten regelen. Vaak kan je bij een agroturystyka voor minder dan € 4 een warme maaltijd (‘kolacja’) en/of een ontbij (‘śniadanie’) krijgen (van te voren telefonisch of per whatsapp o.i.d. reserveren). In andere gevallen kan dit niet, maar kan je zelf iets in de  keuken maken. Zorg dat je alles bij je hebt (inclusief een pilsje als je dat belangrijk vindt) als je er heen rijdt.

  

• Ga er niet van uit dat de eigenaar van de Agroturystyka goed Engels of Duits praat. Het is belangrijk in ieder geval een aantal belangrijke woorden in het Pools te kennen. Hoe meer Pools je kent, des te leuker wordt het verblijf op zo’n plek, was mijn ervaring in 2019, 2021, 2022 en 2023.
• Communicatie met Agroturystyka’s gaat het best via Facebook. Reacties krijg je vaak binnen een paar uur.

Fiets in de trein

• Een fiets van Nederland naar Polen in de trein meenemen is geen probleem, maar je moet wel van te voren de fietsplaatsen reserveren. Tot voorkort kon dit via de treinreiswinkel in Leiden die je voor weinig geld veel werk uit handen nam.
• In 2022 had na alle Covid-ellende die winkel die service nog niet opgestart. Het was mogelijk alles zelf te organiseren: kaartje naar Berlijn via de telefoon met NS internationaal, kaartjes in Duitsland via de site van Deutsche Bahn en kaartjes in Polen via de Poolse website + app. Fietsplaatsen voor treinen over de grens kunnen in Duitsland niet via internet worden gereserveerd. Waar de treinreiswinkel enkele tientjes voor rekende heeft mij  bijna twee dagen organisatie gekost.
• Helaas is die service van de treinreiswinkel gestopt en moet je voortaan alles zelf regelen.
• Overstappen naar de trein naar Polen (Warszawa, Szczecin, Gdańsk) kan het best in Berlin Ostbahnhof.
• Steeds meer treinen in Polen hebben wagons met speciale fietsplekken, vaak ook achteraan of juist vooraan in de trein. De treinreiswinkel reserveert meestal je fietsplaats en je zitplaats in dezelfde wagon. Je kan dat ook eenvoudig zelf doen via de site/app van de Poolse spoorwegen.
• Voor het vervoer van de fiets koop je een internationaal fietsticket. Dit is in Nederland ook in de spits geldig als je een internationale trein moet halen. Ik kon zo in 2019 op maandagochtend om een uur of 8 met de sprinter naar Amsterdam mee.
• Reken voor de reistijd naar het Westen van Polen (Poznań, Bydgoszsz, …) een dag. Ook Warszawa is nog net op een dag te doen. Voor een reis naar het Oosten (Białystok, Przemyśl) of Zuiden (Katowice, Kraków) komt daar een halve tot een hele dag bij.
• Een alternatief voor de eigen fiets is een huurfiets. In 2021 huurde ik een goede fiets voor over bospaden etc., een ‘rower trekkingowy’. Het enige probleem was dat ik een hele dag in de trein zat om hem terug te brengen van Gdańsk naar Międzyzdrowe bij Swinoujście. Reservering deed ik door contact via Facebook. Was niet nodig geweest, want buiten het seizoen staan de verhuurbedrijven in toeristenplaatsen vol onverhuurde fietsen.

Mijn fietstochten in Polen

Voor mijn fietstochten in 2018, 2019, 2021, 2022 en 2023 zie een aparte pagina.