Verhalen
Leerlingen van Mimi Mitchell brachten afgelopen zondag (19 juni 2022) op een voorspeelmiddag een of meerdere stukken ten gehore: voor viool alleen of viool met andere instrumenten als klavecimbel, viola da gamba en blokfluit.
Een muziekstuk is een verhaal tussen twee stiltes. Muziek uitvoeren is dat verhaal vertellen. Je moet het in de juiste volgorde op een goede manier vertellen. Muziek gaat altijd ergens heen, soms naar een duidelijke conclusie. Soms laat muziek je in verwarring achter. Op deze middag was mijn belangrijkste stuk een solo-fantasie van Telemann, een stuk waarin in korte tijd totaal verschillende emoties tot uitdrukking komen.
Het eerste verhaal
Maar voordat ik mijn viool het verhaal van Telemann liet vertellen, vertelde ik zelf een kort verhaal in woorden. Hier eerst een korte versie van wat ik verteld heb.
“Voor mij is dit vanmiddag een heel bijzondere uitvoering. Ik weet zeker dat het voor iedereen een bijzonder moment is. Iets meer dan twee jaar geleden in maart bracht de eerste Corona-golf het land tot stilstand. Dat had ook voor de muziek ernstige gevolgen. Niets ging meer zoals wij gewend waren. Geplande uitvoeringen konden niet doorgaan. Bang voor besmetting zegden mensen hun muzieklessen af of besloten muzieklessen via internet voort te zetten. Ensembles konden niet meer repeteren, laat staan nieuwe stukken instuderen. Beroepsmusici hadden geen werk meer. Voor veel amateurs viel een belangrijk deel van hun sociale leven in duigen. Voor mij persoonlijk kwam hier nog iets vervelends bij. Toen ik half maart met Petra een wandeling naar Warmond maakte, merkte ik opeens dat ik moeite had rechtdoor te lopen. Ik raakte steeds van het wandelpad af. Ik had mijn benen niet meer helemaal onder controle. Na een reeks standaardonderzoeken in het ziekenhuis wist ik het: ik had een CVA, een herseninfarct, gehad. Met een stapel pillen stond ik een paar uur later weer op straat. Ik had geluk gehad, want de gevolgen van het infarct vielen mee. Wel schrok ik ervan dat ik grote problemen had met viool spelen. Die dag had ik, zonder dat ik het door had, de stok aan de verkeerde kant van de kam gezet. Mijn eerste gedachte was: ik zal nooit meer viool kunnen spelen. Maar die conclusie wenste ik niet te accepteren. Door de telefoon vertelde ik Mimi het verhaal en ik vroeg haar of zij mij les zou willen geven met het doel de stok weer onder controle te krijgen. Ik was heel blij dat zij dit wilde. Het kon alleen niet in Amsterdam, want na mijn CVA kon ik voorlopig niet meer auto rijden en ik had geen zin om in het openbaar vervoer Coronavirussen in te ademen. Vanaf dat moment had ik elke week 20 minuten vioolles via skype. Mijn streek knapte snel op. Alles was nu op de rechterarm en rechterhand gericht. De linkerhand had even geen aandacht. Na 20 minuten skype-les was ik in de regel zo uitgeput dat ik uren kon slapen. De vioolles hielp mij blijkbaar om de teloorgegane verbindingen in mijn hersenen opnieuw aan te leggen en dat is vermoeiend. Er gebeurde daardoor ook iets leuks: na dit herstel was mijn streek beter dan ooit tevoren. Oude fouten waren met de kapotte cellen verdwenen. Gelukkig was ik na verloop van tijd weer in staat om naar Amsterdam te rijden en had ik – op gepaste afstand – weer gewoon ouderwets les en weer steeds langer. Ik had vanaf dat moment elke week minstens een uur les. Viool had nu mijn volledige aandacht. Daarbij speelde Telemann een belangrijke rol. De solo-fantasieën zijn heel mooie muziek, maar we gebruikten ze vooral als heel mooie maar verdomd moeilijke etudes, niet alleen voor de rechterhand, vooral ook voor een stabiele en secure linkerhand met al die dubbelgrepen en overgangen tussen lage en hoge snaren. Ook Mimi moest ze serieus gaan studeren. Vlak voor mijn vioolles stuurde ze vaak een e-mail met de vraag: welk deel moet ik deze week studeren? Langzaam werden die fantasieën wel iets meer dan etudes. Ik zal er nu één voor jullie spelen. Het is fantasie nr. 7 in Es. Natuurlijk zal ik de nodige fouten maken, maar ik ben heel blij dat ik na deze tegenslag van twee en een half jaar geleden het stuk hier mag voordragen, wat zonder het geduld en de goede lessen van Mimi nooit gelukt zou zijn."
Het tweede verhaal
De fantasie is een prachtig verhaal. Het begint met een teder en tikkeltje melancholiek Dolce, dat ik heel rustig probeer te spelen. Het daarop volgende allegro is vrolijk en vol energie, maar ik speel het niet te snel. Het daarop volgend Largo (nu in c-klein) is een juweeltje vol met mooie contrasten en diepe emoties. 
Het maakt schitterend gebruik van de verschillende karakters van de vier snaren. Ik vind het altijd jammer als ik met de lage c aan het einde kom. Ik zou dit stuk nog wel 20 minuten door willen spelen, maar het daarop volgende spetterende presto vol grote sprongen tussen laagste en hoogste noten is toch een mooi slot van deze fantasie.
____
