Afscheid
Daar liggen ze dan, die mooie oude lage noren, in een vitrine van de Leidse kringloopwinkel. Datum 22 december 2022. Tien minuten voor deze foto had ik ze ingeleverd. Ze liggen voor € 10 te koop. Ik overweeg nog om ze terug te kopen. Ook Petra vindt dit geen goed idee. Ik kan eigenlijk niet meer schaatsen en pogingen daartoe zouden zeker wel gevaarlijk maar misschien niet leuk zijn. De laatste keer dat ik langer dan een kilometer geschaatst had, was in februari 2012, meer dan elf jaar geleden. Toen ik bijna twee jaar geleden nog even op het slootje bij het huis een baantje reed, kon ik het eigenlijk niet meer. Einde verhaal.

Onder leiding van de glazenwasser
Ik was nooit een goede schaatser. Ik had wel schaatsen in de late jaren 50, van die houten lage noren die je onder moest binden, maar schaatsen kon ik niet. Nu waren er ook nauwelijks schaatsmogelijkheden waar wij woonden bij bos en heide. Een klein stukje het bos in vanaf de Ginkelse Heide was er wel een heel klein plasje, de Heideblom, en als dat in de winter dichtvroor, kon je daar wel schaatsen. Dan was het er ook behoorlijk druk. De hele jeugd van de omgeving draaide daar kleine rondjes. Dat mocht van de glazenwasser, die spontaan de leiding op zich had genomen, maar in één richting. Hij eiste absolute gehoorzaamheid, ook als hij je een bezem gaf om de sneeuw van de baan te vegen. De plas was zo klein dat de bochten er niet zonder ‘beentje over’ gereden konden worden. Nu kon ik geen beentje over zodat veel van mijn rondjes in de bosgrond aan de rand van de plas eindigden, terwijl inmiddels de leren riempjes van mijn houten schaatsen zo waren verschoven dat mijn schaatsen hoeken van bijna 45 graden met mijn schoenzolen maakten.
Er waren ten Zuiden van Ede wel schaatsmogelijkheden. Sommige klasgenoten fietsten wel naar de bevroren uiterwaarden van de Rijn maar vaak was schaatsen daar niet ongevaarlijk door de wisselende waterstanden. Ik heb het nooit geprobeerd.
Of ik tijdens mijn studietijd tussen 1968 en 1977 in Utrecht en Groningen ooit geschaatst heb, weet ik niet.
Molen- en grachtentochten in de jaren 80 en 90
Vanaf 1978 woonde ik in Leiden. Ik kan me prachtige schaatstochten door de stad herinneren. Alle grachten waren dan dichtgevroren en je kon gewoon onder de meeste bruggen doorschaatsen.
Molentochten
Het toppunt van schaatsplezier waren de molentochten die ik vanaf de vroege jaren 80 tot de late jaren 90 regelmatig gereden heb, vanaf rond 1985 met Petra.
1981
De eerste molentocht waarvan ik foto’s bezit was in 1981 samen met Willem Raadsveld en mijn broer Huibert. Hier rijd ik op mooie lage noren, terwijl Huibert een wat hoger model bezat. Ik kan mij herinneren dat het bij hem uren duurde voor de pijn in zijn voeten afnam.
1987
Met Petra heb ik diverse molentochten gereden. Hieronder foto’s van de molentocht op 1 februari 1987. We reden 30 km, wat ook op de medailles te lezen is. Petra op kunstschaatsen met witte laarsjes en ik op mijn lage noren.
1997
Op de medaille van één laatste tochten staat de datum 1 januari 1997. Petra had mij met de kinderen naar Rijpwetering gereden en daarna ben ik alleen verder geschaatst.
Er stond een akelige oostelijke wind. Ik kon eigenlijk nog steeds niet schaatsen. Onderweg wees mij een collega erop dat ik het gewicht te veel naar voren legde (zoals bij skiën) en dat ik het beter meer naar mijn hakken kon verplaatsen. Ik was hem dankbaar, want sindsdien ging het veel beter.
Tamelijk uitgeput kwam ik naar huis (hoe weet ik niet meer) of eigenlijk naar de buren waar Petra al op bezoek was.

Niet veel later reden Petra en ik de lange afstand van de molentocht: 50 km, best een lange afstand voor iemand die niet goed kon schaatsen en ook best lang voor een tocht op kunstschaatsen!
Voor Petra zou dit al bijna het einde van haar schaatscarrière zijn, want in december 2002, toen ze met de kinderen wilde gaan schaatsen, brak ze haar pols al voordat ze een meter op de schaatsbaan van de IJsclub Warmond had geschaatst.
Op de ijsbaan van Warmond
Vanaf 1992 woonden we in de Merenwijk op de grens met Warmond. Niet ver van ons huis lag – en ligt nog steeds – de baan van de Warmondse IJsclub. In de jaren 90 en in het begin van deze eeuw vroor die baan nog regelmatig dicht en kon je er leuk schaatsen. Het komt de laatste tijd nauwelijks meer voor. Hier een paar foto’s van de jaren 2008 tot 2013,
Verschillende tochten

Een geweldige toerschaatser ben ik nooit geworden. Toch heb ik behalve de Molentochten af en toe een andere tocht geschaatst. Eén keer ben ik met mijn zuster Hanneke ergens bij de Wieden gaan schaatsen. Het was snijdende Oostenwind. Aan het eind van de tocht werd ik verstijfd van kou over het ijs geblazen en kon nauwelijks remmen. Ik heb er geen foto’s van. Ik weet nog dat ik door sneeuwstormen door de polders naar huis ben gereden.
Een van de eerste tochten waarvan ik plaatjes heb is een volgende keer in de kop van Overijssel, de Weerribbentocht in 1994.
Het duurde best lang voordat ik weer eens zo’n lange tocht maakte: in 2009 de Plassentocht bij Kortenhoef en in 2012 de Wiedentocht vanaf St. Jansklooster. Ik naderde de leeftijd van 64 jaar. Daarna heb ik eigenlijk nooit meer geschaatst. Toen ik vorig jaar nog een paar honderd meter op het slootje bij ons huis probeerde te schaatsen, kon ik het eigenlijk niet meer. Het was voorbij.
__________