Category: Veldbiologie

Het ijsvogelplekje

 

Afgelopen week vrijdag had ik mijn collega-vogelaar Arthur uitgenodigd om eens een kijkje te nemen op de Strengen en vooral om daar de ijsvogeltjes te zoeken om op de camera vast te leggen. We liepen van ons huis in minder dan een kwartier naar dit prachtige plekje aan het water vlakbij de molen. Het duurde niet lang of het eerste ijsvogeltje ging, zoals altijd, op één van de dode takken aan de overkant zitten. Vanaf dat uitkijkpunt kan hij zo het water in duiken om een visje te bemachtigen.

Dat hebben we ze al vaak zien doen. De ijsvogel vloog weer door naar een andere plek, misschien wel op Koudenhoorn of misschien ook wel dichterbij aan onze kant, waar je ze wel af en toe kunt horen maar nooit zien. We besloten maar eens weg te gaan. Er vloog op dat moment nog één ijsvogeltje van rechts naar links over het water. Zijn oranjebruine borst vormde een contrast met het grijze water en de grijze lucht.

Een prachtig rondje

We liepen nog even het bekende rondje over dit eiland. Aan de linkerkant vooral riet en wilgen, aan de rechterkant heel veel struiken, boompjes en ook dode bomen.

Niet lang geleden zag ik er blauwborstjes. Een prachtig gebied, waar de natuur de vrije hand heeft. Niets is hier gepland (dachten we toen nog), alles is hier spontaan. Opvallend waren nu de prachtige rode bessen, waarschijnlijk meidoorn. Na dit pad ter linkerzijde van de brug bij de molen kom je bij het strandje waar in de zomer veel gezwommen en gezond wordt. Echte sportievelingen zie je er nog wel zwemmen, soms met opblaasbaar oranje kussen achter zich aan als waarschuwingsboei. Voorbij het strand namen we het pad aan de rechterkant van het eiland.

Aan de linkerkant veel riet, groot hoefblad en wilgen, aan de rechterkant een prachtig bos waar heel veel bomen, ooit omgewaaid, vooral horizontaal groeien. Hier zag ik laatst nog staartmeesjes en een enkele bonte specht. In de zomer stikt het van allerlei zangvogels zoals zwartkop en zanglijster. Ook zat er deze zomer een grauwe vliegenvanger.

Snel hadden we het hele rondje gelopen – het is eigenlijk een heel klein gebiedje – en we wierpen nog een laatste blik op onze ijsvogelplek. We hoorden er één maar zagen hem niet. Dat gold zeker ook voor de uiterst luidruchtige Cetti-zanger die zich niet ver van ons in het riet verstopt had.

Op de terugweg spraken we nog met iemand die niet allen kramsvogels had gezien maar zelfs ook een bladkoning. Die zouden we de volgende keer maar moeten zien.

Wel even schrikken …

Op maandag kreeg ik een verontrustend berichtje op WhatsApp van Renée (“gepassioneerd vogelaarster” staat in haar profiel), dat een groot stuk van de Strengen kapot was gemaakt. Ik ging zelf maar eens kijken. Ik wist dat er plannen waren om hier en daar op de Strengen waterplassen aan te leggen. Dit zou daarvan de voorbereiding zijn. Wat ik aantrof, was om te huilen. Waar ik in het voorjaar blauwborstjes zag, waar onlangs een havik bovenin een oude boom zat en waar de vuurrode bessen aan de struiken zaten, zag ik een bruingrijze vlakte met diepe sporen van zware voertuigen. Vrijwel alle begroeiing was verwijderd. Een van de mooiste plekjes in mijn omgeving was volledig verwoest.

Als alles volgens plan verloopt, komen hier een aantal waterplasjes. Het zou best kunnen dat daar mooie natuur zal ontstaan. Wie weet, fotograferen wij volgend jaar daar de roerdompen, bijzondere futen of lepelaars. Tot die tijd zal ik het mooie ruige gebiedje missen.

Voor een presentatie over de mooie Strengen, voordat de bulldozers kwamen, zie deze pagina.

Ik wond me in januari 2018 al op over de waanzinnige ontwikkelingsplannen van de gemeente Teylingen en de provincie Zuid Holland. Zie bijvoorbeeld deze blog over "beleidshallucinaties".

P.S.

De Strengen is een laatste overblijfsel van de Zuidrand van de voor een groot deel afgegraven Zwanburger polder, net zoals Koudenhoorn. Koudenhoorn was eerst een weinig aantrekkelijke ruige vlakte. Een gedeelte werd recreatiegebied en in een ander gedeelte werd ‘natuur’ ontwikkeld. Het prachtige water dat door het Oostelijke deel van Koudenhoorn loopt, is gewoon achter de tekentafel verzonnen. Op een bankje aan de oever van dat water zit ik soms uren lang te kijken naar prachtige ijsvogels. Je zou kunnen zeggen dat een deel van de Strengen tot nu toe nog niet ‘ontwikkeld’ was. Er groeide van alles en er vlogen de meest bijzondere vogels. Dit deel was spontaan ontstaan. Dat was natuurlijk niet de bedoeling van de ambtenaren en ingenieurs. Het wordt nu door geplande ‘natuur’ vervangen. Wie weet, wordt het mooi. Voor de ontwikkeling van het Joppe en de daaraan grenzende gebieden zie deze presentatie.

Ik ben Frits. Tenminste dat denk ik nu, maar ik onthoud namen niet goed, ook niet mijn eigen. Ik sta hier aan de sloot tegenover de Rivierforel. Ik neem aan dat ik hier vaker sta, maar waarom zou ik me andere dagen herinneren? Het gaat mij om het hier en nu.

Meestal gebeurt er niks. Ik sta niet te ver van de kant en kijk met mijn uitstekende ogen naar het leven dat in en naast de sloot krioelt. Er zitten kikkers op de kant. Af en toe komt er een familie eend voorbij en ik meen me te herinneren dat ik wel eens help de ontbrekende gezinsplanning te corrigeren, maar dat moet lang geleden zijn, want ik weet er niets meer van. Ik staar in het water. Het barst er van de vis. Ik kijk er naar. Mijn ontzagwekkende snavel wijst naar ze. Dan zie ik er een die vet genoeg is, dichtbij me zwemt en plotseling gigantische hongergevoelens in mij doet ontwaken. Mijn grote vogellijf voelt als een te ver opgewonden stalen veer die op knappen staat. Ik weet niet wat ik doe. Misschien doe ik wel eens iets bewust, maar dit zeker niet.

Terwijl mijn poten nog op de dijk staan, worden mijn kop en snavel richting vis gekatapulteerd. Mijn vleugels wapperen intussen vlak boven de waterlijn. Dan overmant een gelukzalig gevoel mij als ik die gladde vis hulpeloos in mijn snavel voel kronkelen. Nog even laat ik hem lijden.

Op zo’n moment voel ik diepe verachting voor dat soort saaie vegetariërs als knobbelzwanen, die niks beters te doen hebben dan de bodem van de sloot te stofzuigen, als ze geen weilandjes maaien met hun zielige snaveltjes. Hoe ik het doe, ik zou het niet weten, maar even later sta ik weer onderaan op die dijk en laat mijn vis nog even lekker spartelen.

 

Dan slik ik hem in een keer door, spreid mijn vleugels en laat nog even horen dat mijn familie beslist niet tot de zangvogels gerekend mag worden.

____

 

 

De Hel

Daar rijd ik dan over de rondweg van de Merenwijk. Het doel vandaag is fietsen. Als er af en toe een vogel in een boom of in de sloot zit is dat meegenomen. Maar ik ga er niet naar zoeken. Ze moeten zelf maar komen. Op weg naar Rijpwetering zie ik blauwe reigers, wilde eenden, veel kauwtjes en gelukkig zijn er ook veel boerenzwaluwen.

Café-terras ‘De Vergulde Vos’ is afgeplakt met rood-witte plastic linten. In dit gebouw is al veel gebeurd. In de zeventiende eeuw was het een ‘Regthuys’ en gevangenis, die door de mensen toen ‘De Hel’ werd genoemd. Langzaam werd ‘De Hel’ wat gezelliger en werd het een centrum van sociale activiteiten zoals repetities van de zang- en toneelvereniging ‘Door Oefening Beter’, voordat het zich tot een eetcafé voor fietstoeristen ontwikkelde.  Zo saai als nu was het nog nooit.

Contactloos overvaren

Ik fiets maar door naar Roelofarendsveen en Oude Wetering. Bij Oude Wetering vaart het pontje regelmatig heen en weer. Ik leg mijn bankpas op mijn bagagedrager. De veerman houdt zijn kaartlezer erboven en hij ontvangt op die manier € 1,30. Leve de contactloze samenleving. Ik geniet van het mooie uitzicht, de futen, meerkoeten, waterhoentjes en wilde eenden. Ik vind dat genoeg.

Ik kom dan aan de overkant van de Braassem. Dit waren tot in de vroege middeleeuwen veengebieden. Maar door vervening zijn steeds grotere plassen ontstaan. Je kunt je nauwelijks voorstellen dat dit land vroeger boven de zeespiegel lag. Nu zie je diep onder de dijken gras- en bouwland liggen dat door verdergaande ontwatering en inklinking steeds verder inzakt. Eens gaat het niet meer lukken dit land te redden en dan ontstaan nog meer meren en mooie natuurgebieden. Een troostende gedachte. Nu ligt het veel te groene met stikstof verzadigde weideland morsdood onder de dijk. Hier en daar zie je een zwarte kraai, niet veel meer.

Geluk in Woubrugge

Ik rijd langzaam de Braassem om via Rijnsaterwoude. In het riet hoor ik veel rietzangers en karekieten, maar ik zie er niet veel. Ergens ruik ik heerlijke gebakken vis, maar het kwam uit een privé-keuken. Restaurants zijn gesloten. Maar dan eindelijk in Woubrugge (niet ver van de brug met de grappige naam ‘Woubrugsebrug’) serveert de plaatselijke bakker een heerlijke lunch.

De winkel is nog leeg, maar er mogen maximaal drie klanten in. Als ik mijn broodje kaas, kopje koffie en opgewarmd frikandelbroodje heb besteld, is de winkel is vol en staat de stoep vol met wachtende klanten op ruime onderlinge afstand. Ik bezet het bankje aan het water en ik hoef niet bang te zijn dat er iemand naast mij komt zitten.

Snel, gezellig en gevaarlijk

Ik vervolg mijn tocht langs de Zuidkant van de Wijde Aa naar Hoogmade. Ik zie hier en daar een kievit, er vliegen meeuwen en ik hoor overal de rietzangers. Ik hoor de luide roep van vinken en overal vliegen boerenzwaluwen. Maar ook de medemens laat zich regelmatig zien.

Het wordt druk. Op de veel te smalle fietspaden komen met de regelmaat van de klok bejaarde stellen naast elkaar elektrisch versterkt aanzeilen. Oudere Nederlanders houden van snelheid en gezelligheid. Goed fietsen kunnen ze niet. Daarom neemt zo’n turbo-formatie al snel de hele breedte van het fietspad in beslag. Bijna viel ik van mijn fiets en bijna lag ik in de sloot, toen ik zo’n geëlektrificeerd tweespan op Corona-afstand wilde ontwijken. Ik erger me aan bejaarden: mensen boven de 72. Ik word in september 72.

Als ik via Oud Ade weer naar huis toe fiets, denk ik er over om het pontje bij de Merenwijk te nemen. Maar als ik het aantal stadsfietsen (al of niet met kinderzitjes), racefietsen en elektrische fietsen zie, besluit ik het maar niet te doen. Ik rijd rustig door de Merenwijk naar huis. Score: 43 km en wel 15 soorten vogels.